U bent hier
‘Wilrijk Bezet en Bevrijd’: “Eén moedige Duitse officier voorkwam 80 jaar geleden een humanitaire ramp in Wilrijk”
Vandaag, 4 september, was het 80 jaar geleden dat Wilrijk tijdens de Tweede Wereldoorlog bevrijd werd door geallieerde troepen. Het district herdacht deze bijzondere dag met een kransneerlegging aan de gedenksteen in de Legerstraat aan Fort 7 en de opening van de gratis overzichtstentoonstelling ‘Wilrijk Bezet en Bevrijd’ in het gemeenschapscentrum.
Hugo Cassauwers, voorzitter van de Wilrijkse kring voor Heemkunde Wilrica: “Op 5 april 1943 maakte de Wilrijkse bevolking voor het eerst echt kennis met de menselijke tol van een oorlog. Bij het geallieerd bombardement op de Erla fabriek in Mortsel telde Wilrijk net geen 30 doden. In Mortsel vielen 936 doden, waaronder meer dan 250 schoolkinderen.”
“Maar niet alles was barbaarsheid bij de bezetter”, gaat Cassauwers verder. “De moedige tussenkomst van de Duitse majoor Wilhelm Metzger, bevelhebber van het munitiedepot in Fort 7, verhinderde een humanitaire ramp in Wilrijk.”
4.000 ton oorlogsmunitie
Wanneer na vier jaar het tij op 4 september definitief keert voor het Duitse bezettingsleger, krijgt Metzger vanuit Brussel het bevel alles in gereedheid te brengen om het munitiedepot op te blazen. Op dat moment bevindt zich naar schatting meer dan 4.000 ton oorlogsmunitie in het fort, waaronder vliegtuigbommen van 500 kg per stuk, alsook de springkoppen van de later beruchte V1 vliegende bommen.
“Metzger weigerde het noodlottige bevel uit te voeren en zorgt ervoor dat de munitie zo snel mogelijk uit het fort wordt verwijderd. Via de lokale politie en het Antwerpse gemeentebestuur schakelt hij de hulp in van de Wilrijkse bevolking. Zelfs de jeugdbeweging biedt spontaan haar diensten aan”, vertelt Cassauwers.
Wat de impact op de omgeving zou geweest zijn mocht het fort in de lucht gevlogen zijn, is moeilijk in te schatten. Uit rapporten en getuigenissen blijkt dat tot ver voorbij de Bist geen huis nog overeind zou gestaan hebben.
V-bommen
“De Bevrijding na vier jaar van bezetting was een bijzonder vreugdevol moment te midden van veel leed en verdriet”, zegt Cassauwers. “Daarna moesten de bewoners van Wilrijk en heel Antwerpen en het hele land nog een half jaar de terreur van V-bommen doorstaan. In Wilrijk vallen er 68 bommen (V1 en V2) met 71 doden en 520 gekwetsten. Wanneer in december 1944 een V2-raket inslaat op de drukbezochte Cinema Rex aan de Keyserlei vallen 567 dodelijke slachtoffers, waaronder 296 militairen en 271 burgers.”
Alle scholen in de Antwerpse regio sluiten de deuren en er komt een ware exodus op gang. Gezinnen met kinderen, kinderen zonder hun ouders, in totaal zo’n 130.000 Antwerpse vluchtelingen wijken massaal uit, weg uit de gevarenzone voor de V-bommen. Op 8 mei capituleert nazi-Duitsland en eindigt de oorlog.
Kring voor Heemkunde Wilrica
Linda Verlinden, Wilrijks districtsschepen voor erfgoed: “Ik ben onze kring voor Heemkunde Wilrica en de voorzitter Hugo Cassauwers in het bijzonder, erg dankbaar omdat we dankzij hun schat aan informatie deze tentoonstelling en de bijhorende webpagina’s hebben kunnen samenstellen.”
Verlinden verkoos de opening van deze tentoonstelling boven het eerste verjaardagsfeestje van haar kleindochter. “Ze zal het haar grootmoeder moeten vergeven dat ik de ouderen vanavond voorrang geef op de jeugd. Het is zo belangrijk dat deze geschiedenis aan de Wilrijkenaren wordt doorgegeven, opdat we nooit vergeten wat onze voorouders hebben doorstaan.”
Districtsburgemeester Kristof Bossuyt: “De Bevrijding vormde 80 jaar geleden een kantelmoment in een zeer donkere periode. Deze overzichtstentoonstelling herinnert ons aan de kostbaarheid van vrede en de vele offers die ervoor werden gebracht, ook in ons eigen district.”
‘Wilrijk Bezet en Bevrijd’, nog tot en met 30 september in het Wilrijkse gemeenschapscentrum, Bist 1, Wilrijk. Gratis toegang.
Meer info via deze link: https://www.antwerpen.be/nl/overzicht/district-wilrijk-1/nieuws/wilrijks...